"How can we have good relationships with our children, especially when they are teenagers?"
“သားသမီးေတြနဲ႔၊ အထူးသျဖင့္ သူတို႔တေတြ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ သူတို႔နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေျပျပစ္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ။ ”
ဆယ္ေက်ာ္သက္ သားသမီးေတြနဲ႔ ပြင့္လင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရး ရွိေနဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ မွန္ကန္မွ်တတဲ့ ဆက္ဆံေရးရွိမွ ပြင့္လင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရး ရွိႏိုင္ပါတယ္။ မိဘေတြ ဘာျဖစ္ေနေန သားသမီးဆိုတာ မိဘကို ေလးစားရမယ္၊ ေၾကာက္ရြံ႕ရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ မမွန္ကန္ မမွ်တပါဘူး။ မိသားစုရဲ့ စားေရးေနေရး ကုန္က်စရိတ္၊ သားသမီးေတြရဲ့ အသံုးစရိတ္ နဲ႔ ပညာေရးစရိတ္အတြက္ ေငြရွာေပးႏိုင္ရင္ တာ၀န္ေက်ၿပီ၊ သားသမီးေတြ ေလးစားခန္႔ျငားေလာက္ၿပီဆိုတဲ့ မိဘေတြရဲ့ အယူအဆဟာ မမွန္ကန္ မမွ်တပါဘူး။ မိဘေတြ အေနနဲ႔ သားသမီးေတြ ေလးစားေလာက္တဲ့ ကိုယ္က်င့္သီလ နဲ႔ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ ျပည့္စံုတယ္ဆိုရင္၊ သားသမီးေတြ အတုယူေလာက္တဲ့ အၾကင္နာ နဲ႔ အေျမာ္အျမင္လည္း ျပည့္စံုတယ္ဆုိရင္ သားသမီးေတြက အလိုအေလ်ာက္ ေလးစားခန္႔ျငားလာဖို႔ပဲ ရွိပါတယ္။ ဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ပြင့္လင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သားသမီးေတြအေပၚ ၾကင္ၾကင္နာနာ မဆက္ဆံႏိုင္ဘဲ မိဘက အတင္းအၾကပ္ အသာစီးယူထားတဲ့ ဆက္ဆံေရးမ်ိဳး ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ မေျပျပစ္ႏိုင္ပါဘူး။
မိဘနဲ႔ သားသမီးအၾကား တရားမွ်တၿပီး လြတ္လပ္ပြင့္လင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔ မိသားစုအတြက္ လံုေလာက္တဲ့အခ်ိန္ ေပးႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ သားသမီးေတြကို မိဘေတြက အေကာင္းျမင္ဖို႔၊ အေကာင္းေမွ်ာ္လင့္ဖို႔လည္း လိုပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ဦးစားေပး ေရြးျခယ္မႈ မွန္ကန္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိန္မ်ားမ်ားေပးရတဲ့ ၀င္ေငြေကာင္းတဲ့အလုပ္ကို ပထမေနရာမွာထားၿပီး သားသမီးေတြကို ဒုတိယေနရာမွာ ထားမလား။ ၀င္ေငြကို မၾကည့္ဘဲ အလုပ္ခ်ိန္ေလွ်ာ့ၿပီး သားသမီးေတြကို ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ ၾကင္ၾကင္နာနာ ျပဳစုႏိုင္ဖို႔ အဓိကထားမလား။ မိဘက အလုပ္အတြက္ အခ်ိန္ေတြ အမ်ားႀကီး ေပးလိုက္ရလို႔ အလုပ္ကျပန္ အိမ္ေရာက္တာနဲ႔ အရုပ္ႀကိဳးျပတ္ ပင္ပမ္းေနၿပီဆိုရင္ သားသမီးေတြကို ဂရုစိုက္ႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ငယ္ရြယ္သူေတြ အေရးတႀကီး လိုအပ္တဲ့ မိဘရဲ့ ဂရုစိုက္မႈ ၾကင္နာယုယမႈဟာ မိသားစုအတြင္းမွာ ဆိတ္သုဥ္းေနပါလိမ့္မယ္။ ေမတၱာငတ္တဲ့ ကေလးေတြ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ မိဘေတြလည္း စိတ္ဖိစီးမႈေတြက မလြတ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ အျမဲတမ္း မအီမသာ မၾကည္မသာ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဒါဆိုရင္ သားသမီးေတြက မိဘကို ေလးစားႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေကာင္းျမင္ႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလို အေျခအေနမွာ မိဘနဲ႔သားသမီး ဆက္ဆံေရး မေျပျပစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
သားသမီးေတြအတြက္ ကြန္ပ်ဴတာေကာင္းေကာင္း လက္ကိုင္ဖုန္းေကာင္းေကာင္း အစရွိတဲ့ ပစၥည္း၀တၳဳေတြထက္ မိဘရဲ့ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ အၾကင္နာနဲ႔ ဂရုတစိုက္ ျပဳစုယုယမႈက ပိုၿပီး အေရးႀကီးပါတယ္။ ပစၥည္း၀တၳဳေတြ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာတာကို အျပစ္မဆိုႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သားသမီးအတြက္ မိသားစုအတြက္ ပစၥည္း၀တၳဳေတြ လိုတရေအာင္ ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ဖို႔ ေငြကိုအဓိကထားၿပီး အလုပ္လုပ္တဲ့ မိဘေတြေရာ၊ မ်က္ကြယ္ျပဳခံရတဲ့ သားသမီးေတြပါ ကိုယ္က်န္းမာေရး စိတ္က်န္းမာေရး ခ်ိဳ႕တဲ့လာႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို သတိထားသင့္ပါတယ္။
မိသားစုအတြက္ သားသမီးေတြအတြက္ အခ်ိန္ယူႏိုင္တယ္ဆိုရင္ သားသမီးေတြနဲ႔ အတူေနခ်ိန္ ေျပာဆိုဆက္ဆံတဲ့ ေနရာမွာ သားသမီးေတြ စိတ္၀င္စားတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ေျပာဖို႔ လိုပါတယ္။ သားသမီးေတြ ေက်ာင္းမွာ အမွတ္ေကာင္းေစခ်င္တာ၊ အိမ္မွာ သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္ စည္းကမ္းရွိေစခ်င္တာ အစရွိတဲ့ မိဘေတြရဲ့ ဆႏၵဟာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေၾကာင္းအရာေတြကို ဇြတ္ မေျပာသင့္ပါဘူး။ အားကစားအေၾကာင္း ေနာက္ဆံုးေပၚ ဖက္ရွင္အေၾကာင္း အစရွိတဲ့ ကေလးေတြ စိတ္၀င္စားတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို မိဘေတြ စိတ္မ၀င္စားရင္ေတာင္မွ သည္းခံၿပီး ေျပာဆိုေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ ပြင့္လင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရးတံခါးကို အျမဲ ဖြင့္ထားသင့္ပါတယ္။
ဒါဆိုရင္ ငယ္ရြယ္သူ သားေတြသမီးေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေျပျပစ္ၿပီး သူတို႔ရဲ့ ခ်စ္ခင္ေလးစားမႈကိုလည္း ရရွိႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
“သားသမီးေတြနဲ႔၊ အထူးသျဖင့္ သူတို႔တေတြ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ သူတို႔နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေျပျပစ္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ။ ”
ဆယ္ေက်ာ္သက္ သားသမီးေတြနဲ႔ ပြင့္လင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရး ရွိေနဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ မွန္ကန္မွ်တတဲ့ ဆက္ဆံေရးရွိမွ ပြင့္လင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရး ရွိႏိုင္ပါတယ္။ မိဘေတြ ဘာျဖစ္ေနေန သားသမီးဆိုတာ မိဘကို ေလးစားရမယ္၊ ေၾကာက္ရြံ႕ရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ မမွန္ကန္ မမွ်တပါဘူး။ မိသားစုရဲ့ စားေရးေနေရး ကုန္က်စရိတ္၊ သားသမီးေတြရဲ့ အသံုးစရိတ္ နဲ႔ ပညာေရးစရိတ္အတြက္ ေငြရွာေပးႏိုင္ရင္ တာ၀န္ေက်ၿပီ၊ သားသမီးေတြ ေလးစားခန္႔ျငားေလာက္ၿပီဆိုတဲ့ မိဘေတြရဲ့ အယူအဆဟာ မမွန္ကန္ မမွ်တပါဘူး။ မိဘေတြ အေနနဲ႔ သားသမီးေတြ ေလးစားေလာက္တဲ့ ကိုယ္က်င့္သီလ နဲ႔ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ ျပည့္စံုတယ္ဆိုရင္၊ သားသမီးေတြ အတုယူေလာက္တဲ့ အၾကင္နာ နဲ႔ အေျမာ္အျမင္လည္း ျပည့္စံုတယ္ဆုိရင္ သားသမီးေတြက အလိုအေလ်ာက္ ေလးစားခန္႔ျငားလာဖို႔ပဲ ရွိပါတယ္။ ဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ပြင့္လင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သားသမီးေတြအေပၚ ၾကင္ၾကင္နာနာ မဆက္ဆံႏိုင္ဘဲ မိဘက အတင္းအၾကပ္ အသာစီးယူထားတဲ့ ဆက္ဆံေရးမ်ိဳး ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ မေျပျပစ္ႏိုင္ပါဘူး။
မိဘနဲ႔ သားသမီးအၾကား တရားမွ်တၿပီး လြတ္လပ္ပြင့္လင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔ မိသားစုအတြက္ လံုေလာက္တဲ့အခ်ိန္ ေပးႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ သားသမီးေတြကို မိဘေတြက အေကာင္းျမင္ဖို႔၊ အေကာင္းေမွ်ာ္လင့္ဖို႔လည္း လိုပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ဦးစားေပး ေရြးျခယ္မႈ မွန္ကန္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိန္မ်ားမ်ားေပးရတဲ့ ၀င္ေငြေကာင္းတဲ့အလုပ္ကို ပထမေနရာမွာထားၿပီး သားသမီးေတြကို ဒုတိယေနရာမွာ ထားမလား။ ၀င္ေငြကို မၾကည့္ဘဲ အလုပ္ခ်ိန္ေလွ်ာ့ၿပီး သားသမီးေတြကို ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ ၾကင္ၾကင္နာနာ ျပဳစုႏိုင္ဖို႔ အဓိကထားမလား။ မိဘက အလုပ္အတြက္ အခ်ိန္ေတြ အမ်ားႀကီး ေပးလိုက္ရလို႔ အလုပ္ကျပန္ အိမ္ေရာက္တာနဲ႔ အရုပ္ႀကိဳးျပတ္ ပင္ပမ္းေနၿပီဆိုရင္ သားသမီးေတြကို ဂရုစိုက္ႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ငယ္ရြယ္သူေတြ အေရးတႀကီး လိုအပ္တဲ့ မိဘရဲ့ ဂရုစိုက္မႈ ၾကင္နာယုယမႈဟာ မိသားစုအတြင္းမွာ ဆိတ္သုဥ္းေနပါလိမ့္မယ္။ ေမတၱာငတ္တဲ့ ကေလးေတြ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ မိဘေတြလည္း စိတ္ဖိစီးမႈေတြက မလြတ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ အျမဲတမ္း မအီမသာ မၾကည္မသာ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဒါဆိုရင္ သားသမီးေတြက မိဘကို ေလးစားႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေကာင္းျမင္ႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလို အေျခအေနမွာ မိဘနဲ႔သားသမီး ဆက္ဆံေရး မေျပျပစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
သားသမီးေတြအတြက္ ကြန္ပ်ဴတာေကာင္းေကာင္း လက္ကိုင္ဖုန္းေကာင္းေကာင္း အစရွိတဲ့ ပစၥည္း၀တၳဳေတြထက္ မိဘရဲ့ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ အၾကင္နာနဲ႔ ဂရုတစိုက္ ျပဳစုယုယမႈက ပိုၿပီး အေရးႀကီးပါတယ္။ ပစၥည္း၀တၳဳေတြ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာတာကို အျပစ္မဆိုႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သားသမီးအတြက္ မိသားစုအတြက္ ပစၥည္း၀တၳဳေတြ လိုတရေအာင္ ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ဖို႔ ေငြကိုအဓိကထားၿပီး အလုပ္လုပ္တဲ့ မိဘေတြေရာ၊ မ်က္ကြယ္ျပဳခံရတဲ့ သားသမီးေတြပါ ကိုယ္က်န္းမာေရး စိတ္က်န္းမာေရး ခ်ိဳ႕တဲ့လာႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို သတိထားသင့္ပါတယ္။
မိသားစုအတြက္ သားသမီးေတြအတြက္ အခ်ိန္ယူႏိုင္တယ္ဆိုရင္ သားသမီးေတြနဲ႔ အတူေနခ်ိန္ ေျပာဆိုဆက္ဆံတဲ့ ေနရာမွာ သားသမီးေတြ စိတ္၀င္စားတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ေျပာဖို႔ လိုပါတယ္။ သားသမီးေတြ ေက်ာင္းမွာ အမွတ္ေကာင္းေစခ်င္တာ၊ အိမ္မွာ သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္ စည္းကမ္းရွိေစခ်င္တာ အစရွိတဲ့ မိဘေတြရဲ့ ဆႏၵဟာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေၾကာင္းအရာေတြကို ဇြတ္ မေျပာသင့္ပါဘူး။ အားကစားအေၾကာင္း ေနာက္ဆံုးေပၚ ဖက္ရွင္အေၾကာင္း အစရွိတဲ့ ကေလးေတြ စိတ္၀င္စားတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို မိဘေတြ စိတ္မ၀င္စားရင္ေတာင္မွ သည္းခံၿပီး ေျပာဆိုေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ ပြင့္လင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရးတံခါးကို အျမဲ ဖြင့္ထားသင့္ပါတယ္။
ဒါဆိုရင္ ငယ္ရြယ္သူ သားေတြသမီးေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေျပျပစ္ၿပီး သူတို႔ရဲ့ ခ်စ္ခင္ေလးစားမႈကိုလည္း ရရွိႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ရွင္အာစာရ
-----
ရည္ညႊန္း
pp 24-25, “Dealing with Life's Issues, a Buddhist Perspectives” by Ven Thubten Chodron; 1st Edition, January 2008; 4th reprint of 5, 000 copies, May 2010; Printed by Fabulous Printers Pte Ltd (Singapore)
No comments:
Post a Comment